Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.



 
ForumKėrkoLatest imagesRegjistrohuidentifikimi

 

 Qytetet Antike

Shko poshtė 
AutoriMesazh
Admin
Admin
Admin
Admin


Numri i postimeve : 215
Registration date : 10/10/2006

Qytetet Antike Empty
MesazhTitulli: Qytetet Antike   Qytetet Antike Icon_minitime29/8/2008, 12:45 am

Qytetet Antike

Apolonia ėshtė qyteti antik nė Shqipėri ndėr mė tė mėdhenjtė nė pellgun e Adriatikut dhe mė i pėrmenduri ndėr 30 qytetet e tjera, me tė njejtin emėr, tė kohės antike. Ėshtė themeluar rreth fillimit tė shek tė IV p.e.s. Gėrmadhat e Apolonisė janė zbuluar nė fillim tė shek XIX. Gjurmėt mė tė hershme arkeologjike janė disa objekte tė kohės sė hekurit, tipike tė kulturės ilire. Nga shekujt e parė tė jetės sė qytetit ruhen disa mbeturina tė murit mbrojtės dhe tė njė tempulli arkaik kushtuar Artemisit, hyjneshės mė tė adhuruar tė apolonatėve. Ne vitet 1824-1838, nė kėtė qytet, ka zhvilluar kėrkime njė mision arkeologjik francez, mė vonė kėrkimet janė bėrė nga arkeologėt shqiptarė. Ndėrsa vitet e fundit, nga njė mision i pėrbashkėt shqiptaro-francez.


Tepelena ėshtė qytet dhe kryeqenėr e rrethit me tė njėjtin emėr nė jug tė Shqiperisė dhe ka nje sipėrfaqe prej 817 km2. Tepelena ka njė popullsi rreth 55 mije banore (2005) e cila jeton ne dy qytetet Tepelene e Memaliaj dhe ne fshat, ne tete komuna me 35 mije banore.Rrethi perfshin pjese nga krahinat etnografike te Kurveleshit, Lopesit, Rrezes, Dervenit, Buzit e Krahesit, ku seicila shquhet pėr larmine e traditave, kengeve, valleve e kostumeve..Ne kete rreth, fale pozicionit gjeografik, ka pasur shume qendra te banuara, si vende banimi te hapura ne rajonet Dragot-Becisht-Dames, ashtu dhe vendbanime te fortifikuara me mure masive...

Ne shekujt e pare te e.s. u vu re nje nderprerje e veprimtarise fortifikuese, qe perkon me te ashtequajturen "paqe romake", por me tej pėr te perballuar dyndjet e barbareve dhe levizjet e brendshme ndertimet u gjalleruan. Ne kete periudhe te vone antike ne Tepelene u zhvilluan ndertime ne pika kyce, ne qytet dhe ne nyjet rrugore. Historianet trajtojne si te kesaj periudhe punimet ne Kalivac, Zharre, Qesarat (ku janė gjetur qypa, gdhendje mermeri e mbeturina te nje banje antike)...

Ne lashtesi, Tepelena bente pjese ne treven e Kaonise. Zona e Buzit lidhej me iliret e Antipatrese (Beratit), Krahesi me Bylynet (Mallakaster) dhe Lopesi me Amantinet (Plloca e Vlores). Ne fundin e shekullit te 9-te, Tepelena hyn ne Themen e Nikopopjes pastaj ne Despotatin e Epirit.Nga fundi i shekullit te 14-te, filloi depertimi i turqve ne Shqiperine e Jugut. Ky pushtim, perpjekjet pėr rregjistrimin e popullsise dhe pėr ndryshimet e fese se krishtere iu kundeshtuan me arme ne dore... Ne vitin 1492 ndaloi ne Tepelene pėr 24 dite, ekspedita ndeshkimore e sulltan Bajazitit te II. Ne shekullin e XVI, Tepelena bente pjese ne sanxhakun e Vlores. Nga fundi i ketij shekulli, filloi islamizimi masiv duke bere kerdine ne lemin e taksave dhe ne jeten shoqerore.

Qyteti Tepelena ėshtė njė vendbanim i hershem qė lidhet me ndėrtimin e njė keshtjelle nė shek IV-VI, tė ngritur nė kėtė pikė strategjike nė kryqėzimin e rrugėve tė Vjosės, grykės sė Kėlcyres, Drinosit dhe Mallakastrės. Poshtė kėshtjellės rruhen gjurmė tė njė ure tė madhe, pjesa e pare me harqe tė shekullit tė dytė. Pesė fazat e tjera janė ngritur nga shekulli VI deri XIX. Ajo u shkaterrua nga pushtuesit Osman nė 1492.Nė shekullin XVII Tepelena kishte 250 shtepi.Me 1789 Tepelenėn e shtiu nė dore Ali pash Tepelena.Kalaja aktuale u rindertua prej tij me 1819 me nje sipėrfaqe 4-5 ha me tre hyrje dhe 3 kulla.Deri mė 1820 ka qėnė rezidenca e dytė e ApT. Mė 1918 u krijua Klubi Atdhetar "Bashkimi" me pjesmarrjen aktive tė patriotit Avni Rustemi,qė nė atė periudhė ishte mesues nė Tepelenė.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://lavdimi.tk
 
Qytetet Antike
Mbrapsht nė krye 
Faqja 1 e 1

Drejtat e ktij Forumit:Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi
 :: Tė Pėrgjithshėme :: Bota Shqiptare-
Kėrce tek: